تعداد نمایشگرهای به هم پیوسته یا واحد، که برای سناریوهای مختلف پایش تصاویر در یک اتاق خاص راه اندازی میشود،
اتاق مانیتورینگ یا اصطلاحا” اتاق فرمان و یا اتاق کنترل نیز گفته میشود.
از آنجایی که این اتاق قلب تپنده هر عملیات بررسي و ارزيابي جزئيات تصوير میباشد، که در سیستم های نظارتی علی
الخصوص در سیستم دوربین مداربسته و سایر کاربردها، مهمترین نقش را ایفا می کند.اما متاسفانه طراحی این مرکز
نظارت تصاویر بدون داشتن دانش فنی و عدم توجه به المان های آن، میتواند کل سناریوی پایش را به چالش بکشد.
اتاق کنترل یا اتاق فرمان
در این مقاله قصد داریم تمام جزئیات، المان ها و استانداردهایی که برای راه اندازی اتاق‌مانیتورینگ نیاز هست، نقد و
بررسی کنیم ، پس تا پایان این مقاله همراه ما باشیـــد.
با توجه به اینکه در این اتاق کنترل و پایش بر اساس تصویر و یا گرافیک محور انجام میگردد، معمولا” برای کنترل
تصاویر دوربین مداربسته ، اتاق سرور ، کنترل پروژه های آنلاین ، کنترل صنایع پتروشمی ، دیسپچینگ توزیع منابع
انرژی ، کنترل خطوط تولید ، کنترل ترافیک ، مصارف نظامی ، کنترل امنیتی ، کنترل مراکز خرید ، مجتمع ها ، اماکن
عمومی و خصوصی ، هتل ها و …. مورد استفاده قرار میگیرد.
تجهیزات مورد نیاز اتاق‌مانیتورینگ متشکل از :
نمایشگر ویدئو وال ، نمایشگرهایی هستند که با بهم پیوستن آنها یک تصویر یکپارچه عریض در ابعاد و اندازه های
متغیر و دلخواه بنابر نیاز پروژه، بدست می آید. اینگونه نمایشگرها به گونه ایی طراحی شده است که با کنار هم قرار
گرفتن آنها درز مابین یا حاشیه نمایشگر و یا اصطلاحاً ( بزل Bezel ) میانی ۳٫۵ میلیمتر، ۱٫۸ میلیمتر و ۰٫۸۸ میلیمتر
ایجاد میشود.
طراحی اینگونه نمایشگرها بگونه ایست که توانایی کارکرد ۲۴/۷ را داراست، یعنی ۲۴ ساعت در ۷ روز هفته را میتواند
روشن بماند بدون هیچگونه اختلال در سیستم کارکرد ، که این توانایی در نمایشگرهای خانگی امانپذیر نمیباشد. این
نمایشگرها قادر به پخش انواع تصاویر و ویدئوها با فرمت های مختلف با رزولیشن FULL HD و ۴K میباشد. شیوه
پخش تصاویر و ویدئو در این نمایشگرها هم بصورت اتصال مستقیم با نمایشگر و هم با دستگاهای کنترلر و نرم افزار
های مخصوص ویدئو وال انجام میشود.
از مانیتور صنعتی معولا برای نمایش تصایر یا ویدئوها بدلیل ساینینج بودن بصورت تکی استفاده میشود، از
مانیتور های صنعتی هرگز برای ویدئو وال بدلیل داشتن حاشیه زیاد نمیتوان استفاده کرد. از مزایای مهم استفاده از
مانیتور صنعتی در درجه اول نصب آسان، فیکسچرهای کمتر و نیاز به نگهداری کم آنها می باشد که هیچ دردسر و
هزینه ای برای بروزرسانی دستی نمایشگرها وجود ندارد. از دیگر مزایای مهم این نمایشگرها تصاویر شفاف، واضح و
وضوح بالا بدون تاریکی است.
تفاوت نمایشگر ویدئو وال با نمایشگر صنعتی
مانیتور صنعتی قاب نسبتا پهن تری دارند، بدلیل ساینینج بودن بصورت جداگانه استفاده میشود، نصب سریع و آسان دارد، بدون
نیاز به دستگاه خاص قابلیت پخش تصاویر و ویدئوها را دارا میباشد. ویدئو وال از چندین نمایشگر بهم پیوسته تصویر یکپارچه عریض ایجاد
میکند سناریو پخش تصاویر و ویدئو بسیار وسیع و گسترده هست، برای استفاده از چندین ورودی تصویر نیاز به دستگاه کنترلر میباشد.
استند یا استراکچر ویدئو وال در واقع سازه هایی از آهن یا آلومینیوم میباشد، که بصورت ثابت یا متحرک طراحی میشود
این سازه های باید طوری طراحی شود که نمایشگرها بدون اعمال هیچگونه فشار اضافی نصب شود، همچنین در طراحی
اولیه این سازه ها باید تعداد نمایشگرها ، ابعاد ویدئو وال و سایز نمایشگرها و همچنین وزن نمایشگرها محاسبه شده و با
در نظر گرفتن این المان ها ، استند یا استراکچر متناسب با پروژه مورد نظر طراحی و ساخته شود.
براکت ویدئو وال یا همان پایه نگهدارنده ، ابزاری کاربردی برای نصب نمایشگرها بر دیوار یا سازه ( استراکچر ) میباشد. براکت ها
سه نوع هستند، براکت ثابت ، براکت متحرک ، براکت پوش پول ، همانطور که از نامشان پیداست کارکرد هرکدام مشخص میباشد
براکت های ثابت پس از نصب چه بر روی دیوار یا سازه هیچگونه تغییریا چرخش در زاویه نمایشگر امکانپذیر نمیباشد، اما براکت
متحرک پس از نصب شما قادر خواهید بود نمایشگر را در دو جهت بالا و پایین بچرخانید، در براکت پوش پول پس از نصب بر روی
سازه یا دیوار، این امکان را به شما میدهد که نمایشگرها را در شش جهت بخرخانید.
کابلهای ارتباطی کابلهایی هستند که وظیفه انتقال تصاویر را از مبدا، محل خروجی تصویر به مقصد، محل ورودی نمایشگر را
بر عهده دارند. کابلهای ارتباطی مانند: کابل HDMI ، کابل DVI ، کابل شبکه CAT6 و کابل نوری Optical میباشد. انتخاب نوع کابل
ارتباطی بسته به نوع نمایشگر و سناریو پروژه بستگی دارد، کابلهای ارتباطی نقش اساسی در ارسال و دریافت تصاویر یا دیتا ایفا
میکند و همچنین تاثیر مستقیم در کیفیت پخش تصاویر دارد.
کنترلر ویدئو وال دستگاهی است که در واقع مرکز فرماندهی پایش و کنترل تصاویر که قرار هست بر روی نمایشگرهای
ویدئو وال به نمایش در بیاید، را بر عهده دارد. مدیریت ویدئو وال توسط انواع نرم افزار مخصوص و دستگاه کنترلر انجام
میشود، در این حالت کاربر میتواند به هر نمایشگر تصاویر جداگانه ایی ارسال کند که هر کدام تصویر و یا محتوای متفاوتی
را نمایش دهد، و یا همه نمایشگرها بخشی از یک تصویر واحد را نمایش دهد. این سناریو بسته به محتوا و نیاز کاربر دارد که
میتواند تغییر کند، علاوه بر این با داشتن کنترلر ویدئو وال دیگر نگران عدم پشتیانی پورت ها نخواهید بود. تقریباً پورت های
استاندارد موجود را کنترلرهای ویدئو وال پشتیبانی کرده و از این بابت جای نگرانی نیست.
مثال اول : فرض کنید ۱۲ نمایشگر ویدئو وال دارید، که میخواهید یک منبع محتوا یا تصویر را بصورت یکپارچه عریض ،
یعنی تصویر ویدئو وال در پخش نمایید، در اکثر نمایشگرهای ویدئو وال این امکان وجود دارد که با اتصال نمایشگرها
بصورت سری بدون نیاز به دستگاه کنترلر ، نمایشگرها تبدیل به نمایشگر عریض خواهد شد که با اتصال منبع تصویری
از طریق کابل ارتباطی به نمایشگر اولی، تصویر شما بصورت یکپارچه در تمامی نمایشگر پخش خواهد شد.
این سناریو فقط برای زمانی پاسخگو میباشد که شما فقط یک منبع تصویری برای نمایش داشته باشید
مثال دوم : فرض کنید همان تعداد نمایشگرها را دارید ولی تعداد منابع ورودی تصاویر بیش از یک یا چند نوع دارید، مانند :
تصاویر دوربین مداربسته ، تصاویر لپ تاپ یا کامپیوتر ، تصویر ویدئو کنفرانس و یا سایر محتوای این چنینی، که بخواهید در
زمانهای لازم این تصاویر ها را بصورت یکپارچه یا مجزا در هر نمایشگر خاص و یا همزمان به نمایش بگذارید و یا مدیریت نمایید.
در اینصورت شما به دستگاه کنترلر ویدئو وال نیاز خواهید داشت که در وهله اول تعداد ورودی تصاویر مطابق نیاز شما را
برطرف سازد و در وهله دوم بتواند توسط نرم افزارهای مخصوص تصاویرهای ورودی را بر روی نمایشگرها مدیریت نماید.
نکته خیلی مهم هرگز و هرگز دستگاه ویدئو ماتریکس را با کنترلر ویدئو وال اشتباه نگیرید
دستگاه ویدئو ماتریکس در واقع یک دستگاه با توانایی و عملکرد محدود برای سوئیچ کردن تصاویر ورودی بصورت ماتریکس
بر روی نمایشگرها میباشد. از ویدئو ماتریکس ها برای راهکارهای سریع و کم هزینه در کنترل تصاویر استفاده میشود. کیفیت
و توانایی عملکرد دستگاه ویدئو ماتریکس هرگز با دستگاه ویدئو وال قابل قیاس نیست.
رعایت برخی از اصول و قوانینی که برای برای راه اندازی اتاق‌مانیتورینگ الزام میباشد، اصطلاحا استاندارد اتاق‌مانیتورینگ
گفته میشود. مانند:
پس از اینکه در هر واحد صنعتی یا سازمانی و یا ارگانی احساس نیاز به اتاق‌مانیتورینگ برای پایش و کنترل تصاویر پیدا کردند،
در ابتدای امر، هدف از ایجاد اتاق‌مانیتورینگ را به وضوح تعریف کنند.
بطور مثال : قرار هست چه رسانه یا محتوایی پخش شود؟ چه تعداد ورودی منابع رسانه ایی یا محتوایی دارند؟ مانند: تصاویر
دوربین مداربسته ، نمایش کنترل گراف یا نمودار پروژه، نمایش دیسپچینگ توزیع منابع انرژی ، کنفرانس ویدئویی و ….
به چه تعداد نمایشگر و نوع نمایشگر نیاز هست؟ چه ابعاد اتاق برای این موضوع باید اختصاص داده شود؟ البته برای نیازسنجی
این موضوع میتوانند از یک مشاور صادق و متخصص مشاوره بگیرند. ما در این مقاله قصد داریم برای آگاهی شما عزیزان ، هر
یک از این موارد را بطور اختصار توضیح میدهیم. امیدواریم که مفید واقع شود.
همانطور که قبلا هم اشاره شد، برای پایش و کنترل تصاویر نیاز به یک مرکز واحد هست که اصطلاحاً اتاق فرمان یا اتاق‌مانیتورینگ
گفته میشود، در این اتاق قرار هست تعداد زیادی ( البته بر حسب نیاز ) نمایشگرهای بهم پیوسته و جدا نصب میشود که هر یک از
نمایشگرها تصاویر یا محتوایی پخش نمایند. ابعاد اتاق‌مانیتورینگ برحسب تعداد نمایشگرها ، ابعاد نمایشگرها و تعداد اپراتورهایی
که قرار هست در این اتاق در امر پایش و کنترل تصاویر فعالیت کنند، محاسبه میشود
نمایشگرها نقش اصلی در پایش و کنترل تصاویر ایفا میکنند ، انتخاب نوع نمایشگر و حتی برند سازنده نمایشگرها حساس ترین
قسمت ماجرا میباشد، از آنجایی که نمایشگرهای ویدئو وال و مانیتورهای صنعتی و حتی دستگاههای کنترلر در ایران ساخته نمیشود
و بیشتر کالای وارداتی محسوب میشود، پس در انتخاب برند نمایشگر و شرکتی که بتواند در ایران برای آن برند ضمانت نامه و خدمات
پس از فروش خوبی ارائه دهد، باید هوشمندانه عمل کرد. نمایشگرها و در کل دستگاه های موجود در اتاق‌مانیتورینگ تجهیزات
الکترونیکی هستند که نیاز به پشتیبانی سخت افزاری و نرم افزاری دارند.
انتخاب تعداد و ابعاد نمایشگرهای اتاق مانیتورینگ بسته به سناریوی پایش و کنترل تصاویر دارد، بر فرض مثال اگر شما نیازه به
یک صفحه نمایش وسیع داشته باشید، قطعاً ، ویدئو وال نیاز دارید ، و یا اینکه قصد دارید تعدادی از تصاویر در نمایشگر واحد
پخش شود، باید از نمایشگرهای صنعتی یا ساینینج استفاده نمایید.
میزان نورپردازی در اتاق‌مانیتورینگ بسار حائز اهمیت میباشد، از آنجایی که در اتاق‌مانیتورینگ اپراتور انسانی فعالیت میکند
یک اپراتور اتاق‌مانیتورینگ بطور میانگین در یک روز کاری ۸ ساعت ( بسته نحوه پایش ) در این اتاق هست، ناحیه دید اپراتور
مستقیما با نمایشگرها در ارتباط هست ، روشنایی این اتاق نباید بیش از حد پر نور باشد که اپراتور احساس سوزش چشم داشته
باشد، و یا آنقدر کم نور نباشد که حس خواب آلودگی در اپراتور ایجاد شود. میزان نور اتاق متناسب با تعداد نمایشگرها و شدت
کنتراست نمایشگرها ، باید تنظیم شود.
همانطور که قبلا هم اشاره شد، اپراتورهای اتاق مانیتورینگ با توجه به ساعات زیادی که در اتاق کنترل هستند، علی الخصوص
بر روی میز و صندلی که در نظر گرفته شده ارتباط مستقیم دارند، اگر از میز و صندلی های استاندارد و راحت استفاده نشود،
اپراتورها به مرور زمان دچار اختلالات عضلانی و خسته گی بدنی خواهد، بنابراین در انتخاب میز و صندلی اپراتور اتاق‌مانیتورینگ
نهایت دقت عمل را باید بخرج داد.
در اتاق مانیتورینگ پایش و کنترل تصاویر بر چند پایه استوار هست، اول اینکه از تجهیزات و دستگاههای مختص به اینکار اعم از
دستگاه کنترلر، نمایشگرهای مخصوص استفاده شود در کل باید پسیو و اکتیو اتاق‌مانیتورینگ منحصراً برای همین سناریو طراحی
و اجرا شود. اما علاوه بر اینها هر اپراتوری که در اتاق‌مانیتورینگ فعالیت میکند، نیازمند به یکسری ابزار و نرم افزارهایی هست که در
آن واحد بتواند کنترل سریع و بازخورد در آن واحد را داشته باشد. مانند :
پس از اینکه تمام استانداردهای لازم و المان های مورد نیاز اتاق مانیتورینگ اعمال شد و اتاق کنترل و پایش تصاویر اصولی بر پایه
دانش فنی و استاندارد راه اندازی شد، نوبت به اپراتورها میرسد که نقش بسیار کارآمدی در پایش و کنترل تصاویر، در اتاق مانیتورینگ
دارند، اپراتوری که قرار هست در اتاق کنترل فعالیت داشته باشند باید از هر لحاظ آموزش های لازم را دیده باشد، هم از لحاظ دانش
فنی در مورد کار با نرم افزارهای لازم و کار با تجهیزات و دیوایس های مربوطه، و هم از لحاظ شیوه کنترل و پایش تصاویر البته
بستگی به سناریوی هر پروژه دارد. یک اپراتور آموزش دیده بخوبی میداند در صورت وقوع یک رخداد چگونه مسئله را مدیریت نماید
